نویسنده: امیرحسام بهروز
امیرحسام بهروز
مشاور و مدیر در حوزه حاکمیت شرکتی، امور هیات مدیره و مجامع
جبران خدمت اعضای هیئت‌مدیره آیا اعضای هیئت‌مدیره در مقابل خدماتی که در قالب ایفای نقش هیأت‌مدیره‌گی خود در سازمان ارائه می‌نمایند، میبایست حق‌الزحمه دریافت نمایند؟ پاسخ کوتاه و ساده است: بله. قوانین جبران خدمت اعضای هیئت‌مدیره بسته به قوانین حاکم بر راهبری شرکتی در کشورهای مختلف متفاوت است. اما نقطه اشتراک کلیه آن‌ها در آن است که میزان حق‌الزحمه هیئت‌مدیره (فارغ از قالب آن) در مجمع عمومی سالانه صاحبان سهام تعیین میشود. اما نحوه توزیع آن میان اعضا با اتفاق‌نظر کلیه اعضا خواهد بود که در این میان، رییس هیئت‌مدیره نقش پررنگی در مراقبت از تناسب حق‌الزحمه دریافتی با میزان…
ارزیابی عملکرد هیئت‌مدیره هیئت‌مدیره مطلوب هیئت‌مدیرهای است که نهتنها قادر است مدیرعامل و تیم اجرایی وی را به شیوه صحیح در قبال عملکرد آن‌ها در مدیریت و اداره سازمان در مقام پاسخگویی قرار دهد، بلکه خود را نیز در قبال عملکرد خود، نه صرفاً در مقابل سهامداران بلکه در مقابل کلیه ذینفعان پاسخگو میداند. یکی از پیشفرض‌های هر گونه پاسخگویی، داشتن ارزیابی دقیق از عملکرد است. مسئولیت برنامهریزی و تدوین مدل ارزیابی عملکرد هیئت‌مدیره با رییس هیئت‌مدیره است که عمدتاً با همکاری دبیر هیئت‌مدیره، یا از طریق بهرهمندی از ارزیاب مستقل بیرونی و یا خودارزیابی، پس از جلب مشارکت اعضای…
هیئت‌مدیره و اهمیت آموزش مستمر هیئت‌مدیره و اهمیت آموزش مستمر امروزه سازمانها در یک محیط تجاری پویا و در حال تغییر مداوم، فعالیت میکنند. لذا هیئتمدیرهها نیز در راستای پاسخگویی مناسب به این تغییرات میبایست نهتنها به صورت مستمر بلکه همگام با سرعت تغییرات در توسعه دانش و مهارتهای خود اقدام نمایند. اهم ویژگی‌های یک برنامه آموزشی هیئت‌مدیره عبارتست از: مدون مستمر و بر مبنای نیازسنجی انجامشده باشد. در جهت تطبیق دانش و تخصصهای موجود هیئت‌مدیره با نیاز روز سازمان باشد. شامل آنچه برای حرکت سازمان به سمت تحقق چشمانداز آتی آن مورد نیاز است، باشد. علاوه بر اطمینان از افزایش سطح دانش…
سازوکار و ابزارهای هیئت‌مدیره اهمیت جلسات هیئت‌مدیره سکان راهبری و هدایت سازمان در دستان هیئت‌مدیره است. از طرفی جلسات هیئت‌مدیره مکانی است که هیئت‌مدیره عمده زیست حرفه‌ای خود را در آن سپری نموده و عملاً سمت و سوی حرکت سازمان، در قالب تصمیماتی که هیئت‌مدیره در این جلسات اتخاذ میکند مشخص میشود. وجه تمایز هیئت‌مدیره‌های هوشمند و موفق با سایر هیئتمدیرهها در تمایز مدل برگزاری جلسات هیئت‌مدیره و نیز اتفاقات و اموری است که قبل و بعد از هر جلسه صورت می‌پذیرد. حضور در جلسه‌ای بدون دستورکار مشخص و یا از آن بدتر با دستورکار نادرست، بدون ایجاد آمادگی کافی…
نقش هیئت‌مدیره در ترویج ارزش‌ها و فرهنگ سازمانی راهنمای راهبری شرکتی منتشرشده توسط سازمان بینالمللی استاندارد (ISO)، اخلاقمداری را یکی از دستاوردهای اصلی یک راهبری (حکمرانی) خوب در سازمان میداند و تصریح میکند اخلاقمداری در سازمان از هیئت‌مدیره آغاز میشود. هیئت‌مدیره مسئول تعیین و تدوین ارزشهای سازمانی است و در عین حال لازم است تا از انتشار و اشاعه صحیح آن‌ها در سازمان اطمینان پیدا کند. اما این امر جز در تعهد خود هیئت‌مدیره به ارزشهای سازمانی و داشتن استانداردهای اخلاقی بالا میسر نخواهد شد. هیئت‌مدیره نمیتواند صداقت و درستی را در زمره ارزشهای سازمانی تبیین و ترویج نماید…
انتظارات از نقش هیئت مدیره انتظارات موجود در راهبری ترکیب هیئت‌مدیره اهم انتظارات از رییس هیئت‌مدیره در این حوزه عبارتست از: ایجاد فضای گفتگو و اظهارنظر برای کلیه اعضای هیئت‌مدیره به ویژه ایجاد فضای مناسب برای بیان نظرات مخالف تلاش به جهت بازکردن مسیر در راستای ایجاد اتفاق‌نظر و ایجاد اقنای جمعی هیئت‌مدیره در تصمیم‌گیری‌ها تشویق استقلال رأی اعضا و محافظت از آن در مقابل اکثریت اعضا پیشگیری از شکل‌گیری گروه‌های فکری ثابت در هیئت‌مدیره بالابردن میزان مشارکت اعضا در جلسات تقویت و تشویق روحیه چالش مؤثر در هیئت‌مدیره مراقبت از وجود سطح دسترسی یکسان کلیه اعضا به اطلاعات…
انتظارات، نقش‌ها و وظایف هیئت‌مدیره وظایف کلیدی هیئت‌مدیره همانطور که پیشتر اشاره شد در ادبیات، هیئت‌مدیره به گروهی از اشخاص گفته میشود که یک سازمان را راهبری و هدایت می‌نمایند. وجود یک هیئت‌مدیره کارآمد، مؤثر و شایسته یکی از مهمترین فاکتورهای ضامن موفقیت غایی یک سازمان محسوب میشود. اهم انتظاراتی که از ترکیب هیئت‌مدیره وجود دارد عبارتند از «تضمین سودآوری سازمان»، «رهبری اثربخش و کارآفرینانه سازمان»، «کنترل و نظارت مؤثر بر عملکرد تیم مدیریتی سازمان»، «حفاظت از منافع و برآوردن انتظارات سهامداران و سایر ذینفعان در کنار تحقق اهداف سازمان» و «تضمین تعهد هیئت‌مدیره به اخلاقمداری و همچنین اطمینان…
مفهوم اعضای موظف، مستقل و غیرموظف مفهوم اعضای موظف، مستقل و غیرموظف در بحث فوق در باب تعداد و تنوع مطلوب اعضای هیئت‌مدیره، به عضو موظف و غیرموظف اشاره شد؛ لذا در این قسمت به طور خلاصه به تشریح این مفاهیم می‌پردازیم. لازم به ذکر است مفاهیم فوق به تناسب قوانین و مقررات حاکم بر فعالیت سازمانها در کشورهای مختلف، میتواند تعریف قانونی متفاوتی داشته باشد اما در این سند به تشریح مفاهیم کلی آن در چهارچوب راهبری شرکتی پرداخته شده است. عضو موظف عضو موظف که به او عضو اجرایی هیئت‌مدیره نیز گفته میشود فردی است که در…
تعداد و تنوع اعضای هیئت‌مدیره پس از آشنایی با ویژگی‌های کلیدی اعضای هیئت‌مدیره، زمان پرداختن به این سوال اساسی است که مناسب‌ترین ترکیب هیئت‌مدیره که بتواند به نحو احسن وظایف هیئت‌مدیره را به انجام رسانده و منجر به افزایش ضریب اثربخشی هیئت‌مدیره در موفقیت غایی سازمان شود، کدام است؟ ترکیب هیئت‌مدیره نشأت‌گرفته از دو فاکتور بااهمیت «تعداد اعضا» و «تنوع اعضا»ی آن است. تعداد اعضای هیئت‌مدیره تعداد اعضای یک هیئت‌مدیره، میتواند نقش قابل ملاحظه‌ای در کیفیت تصمیمات آن و اثربخشی نهایی عملکرد هیئت‌مدیره در سازمان داشته باشد. به طور کلی توصیه میشود اعضای هیئت مدیره به اندازه‌ای باشد که: مهارت،…
وظایف کلیدی هیئت‌مدیره همانطور که پیشتر اشاره شد در ادبیات، هیئت‌مدیره به گروهی از اشخاص گفته میشود که یک سازمان را راهبری و هدایت می‌نمایند. وجود یک هیئت‌مدیره کارآمد، مؤثر و شایسته یکی از مهمترین فاکتورهای ضامن موفقیت غایی یک سازمان محسوب میشود. اهم انتظاراتی که از ترکیب هیئت‌مدیره وجود دارد عبارتند از «تضمین سودآوری سازمان»، «رهبری اثربخش و کارآفرینانه سازمان»، «کنترل و نظارت مؤثر بر عملکرد تیم مدیریتی سازمان»، «حفاظت از منافع و برآوردن انتظارات سهامداران و سایر ذینفعان در کنار تحقق اهداف سازمان» و «تضمین تعهد هیئت‌مدیره به اخلاقمداری و همچنین اطمینان از رفتار اخلاق‌مدار سازمان، رعایت انصاف…