جبران خدمت اعضای هیئت‌مدیره
آیا اعضای هیئت‌مدیره در مقابل خدماتی که در قالب ایفای نقش هیأت‌مدیره‌گی خود در سازمان ارائه می‌نمایند، میبایست حقالزحمه دریافت نمایند؟
پاسخ کوتاه و ساده است: بله.
قوانین جبران خدمت اعضای هیئت‌مدیره بسته به قوانین حاکم بر راهبری شرکتی در کشورهای مختلف متفاوت است.
اما نقطه اشتراک کلیه آن‌ها در آن است که میزان حقالزحمه هیئت‌مدیره (فارغ از قالب آن) در مجمع عمومی سالانه صاحبان سهام تعیین میشود.
اما نحوه توزیع آن میان اعضا با اتفاق‌نظر کلیه اعضا خواهد بود که در این میان، رییس هیئت‌مدیره نقش پررنگی در مراقبت از تناسب حقالزحمه دریافتی با میزان و کیفیت عملکرد هر یک از اعضای هیئت‌مدیره دارد. به صورت کلی در اغلب کشورهای جهان، حقالزحمه هیئت‌مدیره صرفاً به اعضای غیرموظف هیئت‌مدیره تعلق میگیرد و شامل دو بخش اصلی میباشد.
بخش ثابت سالانه
که به صورت نقدی و سالانه به هر عضو غیرموظف هیئت‌مدیره پرداخت میشود.
بخش متغیر
که به عنوان عامل انگیزشی و افزاینده، بسته به اثربخشی عملکرد فردی اعضا، کیفیت حضور در جلسات هیئت‌مدیره، قبول مسئولیت مدیریت کمیته‌های زیرمجموعه هیئت‌مدیره و سایر موارد مشابه به بخش ثابت سالانه برخی از اعضا اضافه میشود.
آنچه مهم است؛ مجموع حقالزحمه اعضای غیرموظف هیئت‌مدیره نمیبایست به حدی زیاد باشد که استقلال آن‌ها را به خطر اندازد؛ به نحوی که به دلیل چشمگیربودن حقالزحمه دریافتی تمایلی به از دست دادن آن نداشته و نفع سازمان را برای نفع شخصی خود با ریسک مواجه نمایند.
اما در ایران، نحوه جبران خدمت اعضای هیئت‌مدیره اندکی متفاوت است. مدل جبران خدمت اعضای هیئت‌مدیره در ایران از دو بخش «حق حضور جلسات» و «پاداش هیئت‌مدیره» تشکیل میشود.
حق حضور جلسات هیئت‌مدیره
مبلغ ثابتی است که صرفاً به اعضای غیرموظف هیئت‌مدیره و به ازای حضور در هر جلسه هیئت‌مدیره تعلق میگیرد.
میزان حق حضور در جسات هیئت‌مدیره توسط هیئت‌مدیره به مجمع عمومی سالانه صاحبان سهام پیشنهاد و با تصویب مجمع قابل اجرا خواهد بود.
بدیهی است حق حضور قابل پرداخت به هر عضو غیرموظف بستگی به تعداد جلسات هیئت‌مدیرهای که در آن حضور داشته است، دارد.
پاداش هیئت‌مدیره
پاداش هیئت‌مدیره، بخش دوم مدل جبران خدمت هیئت‌مدیره است که طبق اصلاحیه ماده ۲۴۱ قانون تجارت، برای شرکتهای سهامی عام حداکثر ۳% و برای شرکتهای سهامی خاص حداکثر ۶% از سود خالصی است که در همان سال به صاحبان سهام قابل پرداخت است.
پاداش هیئت‌مدیره هم به اعضای موظف و هم به اعضای غیرموظف هیئت‌مدیره تعلق میگیرد و تقسیم آن مطابق با آنچه در بالا گفته شد با اتفاق‌نظر اعضا و تحت مدیریت رییس هیئت‌مدیره انجام خواهد شد.
البته در اصلاحیه قانون تجارت، حدودی نیز برای حداکثر پاداش اعضای موظف و غیرموظف تعیین شده است که پرداختن به آن در مقال این گزارش نمیگنجد.
گزارش «هیأتمدیره، پاسخی بر پرتکرارترین پرسش‌ها» شرکت مشاوره مدیریت ایلیا و با همکاری رسانه دنیای اقتصاد
