دستورالعمل حاکمیت شرکتی

شرکت های تجارتی که در بازار بورس اوراق بهادار نیز فعال هستند و به عنوان ناشر بورسی پذیرفته شده اند و کلیه موسسات حسابرسی معتمد این سازمان، امروزه، از مهم ترین کمک ها به چرخه اقتصاد کشور بوده و دولت نیز به همین علت، همواره، در سیاست هاب خود، برنامه هایی را در نظر دارد تا این شرکت ها، به بهترین نحو و در بالاترین سطح بهره وری خود قرار گیرند.

با توجه به اینکه بخش اعظم شرکت های تجارتی، ناشر بورسی بوده، یعنی نماد آن ها در باز بورس اوراق بهادار پذیرفته شده و مهم ترین عضو از اعضای این شرکت ها، سهام داران و سرمایه گذاران هستند، باید تدابیری برای بهره وری شرکت، در عین رعایت حقوق سهام داران و سرمایه گذاران نیز در نظر گرفته شود که در این راستا، دستورالعمل حاکمیت شرکتی، ایجاد و ابلاغ شده که در بردارنده نکات و مقررات مهمی بوده که هم سرمایه گذاران و هم اعضا شرکت های ناشر بورسی، باید از آن ها، مطلع باشند.

لذا، در مقاله حاضر، در این خصوص که دستورالعمل حاکمیت شرکتی چیست، توضیح داده شده و پس از ذکر نکات و مقررات آن، فایل دانلود pdf متن این دستورالعمل، ارائه گردیده تا در صورت لزوم، خوانندگان محترم، از آن استفاده نمایند. علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر در خصوص این امر، می توانند، ادامه مقاله را دنبال نمایند.

دستورالعمل حاکمیت شرکتی چیست

برای پاسخ به این پرسش که دستورالعمل حاکمیت شرکتی چیست؟ باید مقصود از حاکمیت شرکتی و ناشربورسی را روشن و صدر، همچنین ماده 2 و 3 دستورالعمل حاكميت شركتی ناشران ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار که در آذر ماه سال 1401، به نهادهای ذی صلاح، ابلاغ شد و به موجب آن، دستورالعمل سال 1397 ملغی گردید را مد نظر قرار داد.

مقصود از حاکمیت شرکتی، مجموعه ای از ارتباطاتی است که بین اعضای شرکت، اعم از مدیر، هیات مدیره، سهام دار و سایر ذینفعان، وجود داشته و سبب شکل گیری ساختاری می گردد که با کمک این ساختار شکل گرفته و استفاده از آن به عنوان یک ابزار، می شود، برای دستیابی به اهداف شرکت و نظارت بر عملکرد آن، گام برداشت. در واقع، حاکمیت شرکتی، فرایندی است تدریجی و سیستماتیک که به رشد و بهبودی عملکرد پایدار شرکت و تعالی آن، از هر لحاظ، منجر می گردد.

مقصود از ناشران بورسی، شرکت هایی هستند که اوراق بهادار آن ها، در بورس پذیرفته شده است و با جستجوی نماد آن ها در سایت سامانه جامع ناشران codal.ir و مشاهده وضعیت آن ها، می توان این امر، یعنی پذیرفته شدن آن ها در بورس را مشاهده کرد.

صدر دستورالعمل حاکمیت شرکتی، مقرر می دارد: “در راستای حمايت از حقوق سرمايه گذاران، پيشگيری از وقوع تخلفات و ساماندهی و توسعه بازار شفاف و منصفانه اوراق بهادار، طبق بندهای 2، 8، 11 و 18 ماده 7 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ايران (مصوب 1384)، دستورالعمل حاکمیت شرکتی، …. تصويب شد.”

ماده 2 فصل دوم دستورالعمل، به ترتیب، مقرر می دارد: ” هدف از اصول حاكميت شركتی، كمک به خط مشی گذاران در ارزيابی و بهبود چارچوب قانونی، مقرراتی و نهادی برای حاكميت شركتی با هدف حمايت از اثربخشی، كارايی، رشد پايدار و ثبات مالی شركت است.”

ماده 3 همین دستورالعمل نیز مقرر می دارد: “هيات مديره بايد، نسبت به ايجاد، استمرار و تقويت سازوكارهای اثربخش، جهت كسب اطمينان معقول از محقق شدن اصول حاكميت شركتی، به شرح…” این دستورالعمل، اقدام نمايد. “بدين منظور، مشروح اقدامات انجام شده بايد در يک سر فصل جداگانه، در گزارش فعاليت هيات مديره، منعكس و در مجمع عمومی عادی، به سهامداران ارائه شود.”

بنا بر پارگراف دوم و سوم مقاله و مواد مذکور، در پاسخ به پرسش دستورالعمل حاکمیت شرکتی چیست؟ باید گفت، دستورالعمل حاکمیت شرکتی، دستورالعملی است که از سوی سازمان بورس اوراق بهادار، برای ناشران بورسی و موسسات حسابرسی معتمد این سازمان، تصویب و ابلاغ می گردد.

هدف از آن، حمایت از حقوق سرمایه داران و جلوگیری از تخلفات، همچنین، كمک به خط مشی گذاران در ارزيابی و بهبود چارچوب قانونی، مقرراتی و نهادی حاکمیت شرکتی، بوده تا هم حقوق سرمایه گذاران و سهام دارن حفظ و هم شرکت ناشر بورسی، به بالاترین بهره وری خود برسد و بازا اوراق بهادار، شفاف و منصفانه باشد.

مقررات و نکات دستورالعمل حاکمیت شرکتی

برای ذکر مقررات و نکات دستورالعمل حاکمیت شرکتی، باید به فایل pdf متن آن که در آذر ماه سال 1401، منتشر شد و تا زمان نگارش این مقاله، یعنی اردیبهشت سال 1402، آخرین دستورالعمل حاکمیت شرکتی منتشر شده می باشد، مراجعه کرد. بر اساس فایل pdf متن دستورالعمل مذکور، برخی از مهم ترین مقررات و نکات دستورالعمل حاکمیت شرکتی، عبارتند از:

مستفاد از فصل دوم دستورالعمل حاکمیت شرکتی، شرکت باید، دارای چارچوب حاكميت شركتی اثربخش بوده؛ حقوق سهامداران را حفظ و برخورد يكسانی با آن ها داشته باشد و بدین ترتیب، از حقوق سهامداران حفاظت و اعمال حق آن ها را تسهيل كند؛ حقوق ذی نفعان را رعایت نماید؛ ایجاد انگیزه های روشن، در سراسر زنجیره سرمایه گذاری، توسط چارچوب حاكميت شركت صورت گیرد، همچنین، حاکمیت شرکت، بستری فراهم نموده كه اعمال مشاركت كنندگان بازار سهام، به گونه ای باشد تا به حاكميت شركتی خوب، كمک كند؛

حاکمیت شرکت، باید این اطمینان را ایجاد نماید که اصول و سازکارهای حاکمیت شرکتی، در شرکت های فرعی وابسته نیز به درستی، رعایت می گردند و تمام موضوعات با اهميت مرتبط با شركت، اعم از امور و موضوعات مالی و عملکردی، همچنین، جریان های نقدی به موقع و صحيح افشا می شود؛ در این راستا، شرکت به افشای مخارج صورت گرفته و گزارش فعالیت هیات مدیره در مجمع عمومی عادی طی یک گزارش تفسيری، در ماده 39 دستورالعمل، ملزم گردیده است؛

مستفاد از تبصره 4 ماده7 و همچنین تبصره 5، هيات مديره وظیفه دارد از گزارش كارشناس رسمی منتخب از سوی مراجع ذی صلاح قانونی، در معاملات مهم و با اهمیت با اشخاص وابسته، در خصوص “دارايی های ثابت مشهود، دارايي های نامشهود و سرمايه گذاری ها” استفاده نمايد و جزئيات معاملات، اعم از موضوع معامله، قيمت آن، فرآيند تعيين قيمت و دلايل انجام نشدن معامله با اشخاص غير وابسته را بلافاصله، برای عموم، افشا کند؛

در راستای پاراگراف قبل و مستفاد از تبصره 5 ماده 7 دستورالعمل حاکمیت شرکتی، كميته حسابرسی، ملزم به اظهار نظر، نسبت به معاملات اشخاص وابسته، از جنبه هایی نظیر منصفانه بودن، افشای كامل و عدم شركت مدير ذينفع در رای گیری می باشد. با توجه به اینکه نکات و مقررات دستورالعمل حاکمیت شرکتی، بسیار گسترده است، در ادامه مقاله، فایل دانلود pdf متن دستورالعمل، ارائه خواهد شد. ​

دانلود pdf متن دستورالعمل حاکمیت شرکتی، (کلیک کنید)